Podziału majątku wspólnego małżonków dokonuje się zazwyczaj przy rozwodzie lub separacji, chociaż rozdzielność majątkowa może zostać sporządzona również w trakcie trwania małżeństwa. Sprawdź w naszym wpisie, co warto wiedzieć o podziale majątku wspólnego małżonków.
Co określa się mianem majątku wspólnego małżonków?
Majątek wspólny jest wspólnotą majątkową, powstającą po zawarciu związku małżeńskiego, w skład której wchodzą dobra nabyte wspólnie oraz przez każdego z małżonków w trakcie trwania małżeństwa, a także:
- środki zgromadzone przez niech w funduszach emerytalnych,
- dochody z majątku wspólnego,
- dochody z majątków osobistych obojga,
- dochody uzyskiwane z pracy najemnej,
- dochody uzyskiwane z działalności gospodarczej,
- oszczędności,
- przychody z wynajmu nieruchomości,
- zyski z papierów wartościowych.
Majątek wspólny małżonków nie jest tożsamy z majątkiem osobistym każdego z nich. W skład majątku osobistego bowiem wchodzą dobra zakupione przed zawarciem małżeństwa, a także dobra otrzymane w trakcie jego trwania w wyniku dziedziczenia lub darowizny oraz odszkodowania za utratę zdrowia.
Do majątku osobistego każdego z małżonków zalicza się również prawa autorskie i pokrewne, nagrody za osobiste osiągnięcia oraz przedmioty użytku osobistego. Dobra nabyte w trakcie trwania małżeństwa, lecz otrzymane na drodze spadku lub darowizny imiennej stanowią majątek osobisty każdego z małżonków. W przeciwieństwie do majątku wspólnego majątek osobisty nie podlega podziałowi w przypadku rozwodu, separacji lub zawarcia rozdzielności majątkowej.
Rozdzielność majątkowa w trakcie trwania małżeństwa
Podziału majątku wspólnego można dokonać w trakcie trwania małżeństwa, podpisując rozdzielność majątkową. Jest to wskazane zwłaszcza wtedy, gdy istnieje groźba ewentualnej egzakcji komorniczej majątku lub gdy jedno z małżonków prowadzi działalność gospodarczą i pragnie zabezpieczyć drugiego małżonka przed jej ewentualnymi, negatywni skutkami finansowymi. Na zawarcie rozdzielności majątkowej w trakcie małżeństwa decydują się również pary, pragnące nadal utrzymać niezależność finansową od drugiej osoby. Warto także zdać sobie sprawę, że zawarcie rozdzielności majątkowej jeszcze w czasie trwania małżeństwa uchroni przed koniecznością przeprowadzenia podziału majątku w przypadku separacji lub rozwodu.
Majątek wspólny można podzielić w trakcie trwania małżeństwa na drodze sądowej lub za pomocą aktu notarialnego. Rozdzielność zacznie obowiązywać z chwilą podpisana aktu notarialnego, co oznacza, że od chwili podpisania aktu każdy z małżonków zachowuje swój majątek osobisty, a zgromadzony majątek wspólny ulega podzieleniu na równe części, chyba że małżonkowie postanowią inaczej. Po zawarciu aktu notarialnego następuje umowny podział majątku.
Podział majątku a rozwód i separacja
Najczęściej jednak nadal podziału majątku wspólnego małżonków dokonuje się w związku z rozwodem lub separacją. Rozdzielności można dokonać w formie aktu notarialnego, a następnie dokonać umownego podziału majątku. W takim przypadku obowiązuje obie strony umowa pisemna, zawierająca ustalenia co do rozdzielenia praw majątkowych i ruchomości między rozwodzących się małżonków.
Podziału majątku wspólnego małżonków z powodu rozwodu lub separacji można również dokonać na drodze sądowej, w osobnym postępowaniu, po orzeczeniu przez sąd rozwodu. Aby tego dokonać, należy złożyć wniosek, wskazujący podstawę prawną ustania wspólnoty małżeńskiej i szczegółowo opisujący majątek podlegający podziałowi.
Najczęściej na podział majątku w formie aktu notarialnego decydują się strony, rozwodzące się bez orzekania o winie. Jeśli między małżonkami zaistniał poważny konflikt, prowadzący do rozwodu z orzekaniem o winie, wówczas podział majątku odbywa się na drodze sądowej.
